Over het zenuwstelsel, veiligheid en de weg terug naar verbinding
Over diepe druk, reflexen en de weg terug naar veiligheid
Soms lijkt een kind zich terug te trekken in stilte, spanning of gedrag dat we niet meteen begrijpen.
Maar vaak is het niet onwil het is een lichaam dat bescherming zoekt.
Als we kijken naar autisme, ADHD, hooggevoeligheid of hoogbegaafdheid zien we meestal een zenuwstelsel dat probeert veilig te blijven in een wereld die te veel vraagt.
Als we leren luisteren naar dat lichaam,
ontdekken we dat heling niet begint bij woorden of gedrag,
maar bij het moment waarop het zenuwstelsel eindelijk durft te ontspannen.
Een kind dat zich terugtrok uit de wereld
Na een zware zwangerschap en een intense bevalling werd mijn jongste zoon geboren.
Een prachtige, gevoelige jongen verlangend naar verbinding, maar met een lijf dat alles voelde.
Zijn ontwikkeling kwam rustig op gang.
Hij maakte klanken, lachte, begon zich te bewegen in de wereld.
Tot ergens rond anderhalf jaar alles veranderde.
Na de BMR-vaccinatie reageerde zijn systeem heftig.
Alsof zijn lichaam het niet meer kon verwerken.
Hij trok zich terug, stopte met praten, verloor contact.
Geen oogcontact meer, geen woorden, geen reactie.
Een diepe, stille shutdown.
We probeerden verschillende therapieën en begeleiding,
maar niets leek hem echt te bereiken.
Artsen spraken over autisme, een ontwikkelingsachterstand, misschien zelfs een verstandelijke beperking.
Maar diep vanbinnen voelde ik iets anders.
Dit was geen beperking dit was een beschermingsreactie.
Een lichaam dat nog niet wist hoe het veilig kon zijn.
Het lichaam dat sprak
Toen ik me begon te verdiepen in het zenuwstelsel en de primaire reflexen,
zag ik zijn gedrag opeens in een ander licht.
Zijn lichaam vertelde precies wat er gebeurde:
overprikkeling, spanning, reflexen die nog niet geïntegreerd waren.
Het was niet dat hij niet wilde praten of spelen
zijn zenuwstelsel zat vast in een staat van overleven.
In een constante afwisseling van alertheid en bevriezing.
Ik besloot niet langer te focussen op wat hij deed, maar op wat zijn lichaam voelde.
We begonnen met ritmische bewegingen, diepe druk, voorspelbare aanraking.
Elke dag even dat ritme:
voeten vasthouden, zacht duwen, adem volgen.
Niet om iets te forceren, maar om zijn lijf te laten weten:
“Je bent veilig. Je hoeft niet meer te vechten.”
Langzaam zakte zijn adem.
Zijn ogen begonnen weer contact te maken.
Hij lachte.
En toen, op een gewone dag, gebeurde het.
De dag dat hij weer sprak
Ik stond boven aan de trap, bezig in huis,
toen ik beneden ineens een stem hoorde.
Een stem die ik zes jaar lang niet had gehoord.
“Mama! Mama!”
Ik stond stil.
De wereld leek even te bevriezen.
Tranen stroomden. Mijn hart bonsde.
Na zes jaar stilte, riep mijn kind mij terug in verbinding.
Het was geen therapie die dat deed.
Het was zijn lichaam dat eindelijk voelde:
“Ik ben veilig genoeg om mijn stem te gebruiken.”
Diagnoses door de lens van het zenuwstelsel
In mijn werk zie ik dat het helpend is ook naar de reacties van het zenuwstelsel te kijken,
vaak zijn het zijn patronen van bescherming.
Elk kind ontwikkelt zijn eigen manier om spanning te reguleren,
en als we dat leren herkennen, ontstaat er begrip in plaats van strijd.
- Autisme : De kunst van bescherming
Kinderen met autisme leven vaak met een zenuwstelsel dat voortdurend te veel prikkels ontvangt.
Hun systeem kiest voor afsluiting om te overleven.
De terugtrekreflex ,de eerste reflex van bescherming blijft actief.
Wanneer de wereld te intens voelt, verdwijnt het lichaam naar binnen,
om spanning te doseren en veiligheid te bewaren.
Wat van buiten soms lijkt op “geen contact”,
is van binnen vaak een wanhopige poging om niet overspoeld te raken.
Wanneer we dat begrijpen, kunnen we werken met ritme, voorspelbaarheid en diepe druk,
zodat het lichaam durft te voelen dat nabijheid niet gevaarlijk is.
- ADHD : het lichaam dat blijft bewegen
Bij ADHD is het zenuwstelsel vaak voortdurend in een staat van actieve overleving.
Het sympathische systeem het deel dat verantwoordelijk is voor actie
blijft aan staan, terwijl de rusttoestand moeilijk te bereiken is.
De spinaal galant-reflex, die zorgt voor alertheid en beweging,
blijft vaak actief, waardoor kinderen letterlijk niet stil kunnen zitten.
Wat we zien als onrust, is vaak het lichaam dat probeert te ontladen.
Ze hebben beweging nodig om spanning kwijt te raken.
Door ritmisch wiegen, diepe druk en gerichte grondingsoefeningen
kan hun lichaam eindelijk leren wat rust betekent niet als opdracht, maar als ervaring.
- HSP : het open zenuwstelsel
Hooggevoelige kinderen voelen meer.
Hun zenuwstelsel neemt details waar die anderen niet eens registreren: geluid, geur, sfeer, spanning.
Hun voelsprieten staan altijd open, waardoor ze sneller overprikkeld raken.
Ze hebben geen dunnere huid, maar een opener zenuwstelsel.
Hun uitdaging is niet ‘minder voelen’, maar leren doseren.
Voorspelbaarheid, sensorische rust en zachte druk helpen hun systeem om grenzen te voelen.
Niet afsluiten, maar leren: “ik kan voelen én veilig blijven.”
- Hoogbegaafdheid :het snelle brein in een gevoelig lichaam
Hoogbegaafdheid gaat niet alleen over denken, maar ook over voelen.
Kinderen met een snel brein ervaren vaak even intense prikkels als hooggevoelige kinderen
alleen worden ze sneller verwerkt, dieper geanalyseerd, en moeilijker tot rust gebracht.
Hun zenuwstelsel is voortdurend actief: denken, voelen, observeren, voorspellen.
Dat maakt ze scherp, creatief en analytisch,
maar ook kwetsbaar voor overprikkeling en vermoeidheid.
Hun brein staat “aan”, terwijl het lichaam vaak nog niet leert wat “uit” betekent.
Wanneer spanning toeneemt, zie je dat hun lijf strak wordt,
de adem hoog zit en de buik hard aanvoelt.
Niet omdat ze niet willen ontspannen,
maar omdat hun zenuwstelsel veiligheid vooral zoekt via controle en begrijpen.
Lichaamsgericht werken helpt deze kinderen om weer te zakken in hun lijf
door ritme, aanraking en diepe druk kan hun systeem leren dat rust niet betekent dat ze iets verliezen,
maar juist dat er ruimte ontstaat voor creativiteit, plezier en verbinding.
De taal van diepe druk
Diepe druk is geen techniek, maar een vorm van aanwezigheid.
Een manier om zonder woorden te zeggen:
“Je hoeft niet te verdwijnen. Je hoeft niet te vluchten. Je mag hier zijn.”
Door ritme, voorspelbaarheid en aanraking
vertel je het zenuwstelsel dat het veilig is om te ontspannen.
De adem zakt, de hartslag vertraagt,
en de wereld wordt weer voelbaar zonder overweldiging.
Soms is dat het moment waarop leren, contact en zelfs taal weer mogelijk worden.
En nu…
De reis met mijn zoon heeft mijn hele werk veranderd.
Wat begon als zoeken naar hulp,
werd een pad van luisteren naar wat het lichaam al lang wist.
Afgelopen jaren heb ik mijn eigen praktijk opgericht,
waar ik kinderen en ouders help om opnieuw veiligheid te voelen in hun lijf.
Van daaruit is een diep verlangen ontstaan om mijn kennis te delen,
zodat meer kinderen en ouders deze weg kunnen vinden.
Daarom start op 28 november de training
Lichaamsgericht Werken met Kinderen
voor professionals en ouders die willen leren werken met het zenuwstelsel,
de reflexen, diepe druk en co-regulatie.
Want heling begint niet met woorden.
Heling begint waar een lichaam zich eindelijk veilig voelt om te ademen.
Liefs Sandy🩷
Reactie plaatsen
Reacties